Er zijn van die planten waar je gewoon vrolijk van wordt. De goudsbloem (Calendula officinalis) is er zo eentje. Ze straalt als een klein zonnetje in de tuin, is makkelijk te kweken en ook nog eens nuttig op verschillende manieren. Of je haar nu zaait voor haar geneeskrachtige eigenschappen, haar eetbare bloemblaadjes of gewoon omdat ze zo'n heerlijk zomers gevoel geeft – de goudsbloem verdient een plekje in elke moestuin en siertuin.

Een bloem met geschiedenis
De goudsbloem heeft een lange historie en is al eeuwenlang in cultuur. Oorspronkelijk komt ze waarschijnlijk uit Zuid-Europa, maar inmiddels vind je haar overal ter wereld. In kloostertuinen werd ze al in de middeleeuwen gekoesterd, zowel als medicinale plant als vanwege haar schoonheid. De naam ‘Calendula’ verwijst naar het Latijnse woord ‘calendae’, wat ‘de eerste dag van de maand’ betekent. Dat zou kunnen slaan op haar vermogen om maandenlang onafgebroken te bloeien.
Ook in volksgeloof speelde de goudsbloem een rol. Zo werd ze geassocieerd met de zon en de cyclus van het leven. Men geloofde dat een goudsbloem bij de deur kwade geesten op afstand hield. En een infusie van goudsbloemen werd vroeger gebruikt om kwalen als huiduitslag en ontstekingen te bestrijden.
Verschillende variëteiten en hun eigenschappen
Er zijn verschillende soorten goudsbloemen, met variërende kleuren en bloemvormen. De meest voorkomende tinten zijn diep oranje en warm geel, maar er zijn ook variëteiten met zalmroze en bijna abrikooskleurige bloemen. Enkele bekende rassen zijn:
-
'Pacific Beauty': Dit is een klassieke goudsbloem met grote, feloranje bloemen. Ze wordt vaak gebruikt in kruidentuinen en heeft een lange bloeiperiode.
-
'Indian Prince': Een diepe oranje bloem met een roodachtige onderkant, waardoor ze een bijzonder warme uitstraling heeft.
-
'Calypso Orange': Een compacte variant die zich goed leent voor potten en bakken.
-
'Radio': Een goudsbloem met bijzondere, cactusachtige bloemen die bijna stekelig lijken.
Zelf goudsbloemen kweken
Goudsbloemen behoren tot de makkelijkste planten om te kweken. Zelfs wie geen groene vingers heeft, kan met deze bloem succes boeken. Ze stellen weinig eisen aan de grond en gedijen op plekken waar andere planten moeite hebben. Hier zijn een paar belangrijke tips:
Zaaien
Je kunt goudsbloemen direct in de volle grond zaaien vanaf maart tot juni. Wil je vroeg bloemen? Dan kun je al in februari binnen voorzaaien en de plantjes later uitplanten. De zaden zijn groot en makkelijk te hanteren, ideaal voor kinderen of beginnende tuiniers. Strooi ze dun uit en bedek ze licht met aarde.
Binnen twee weken zullen de eerste blaadjes verschijnen. Dun de zaailingen uit als ze een paar centimeter hoog zijn, zodat ze voldoende ruimte hebben om zich te ontwikkelen. Ze houden van een zonnige standplaats, maar verdragen ook lichte schaduw.
Verzorging
Goudsbloemen zijn niet kieskeurig als het op grondsoort aankomt. Ze groeien goed op schrale, zanderige grond en hebben geen zware bemesting nodig. Sterker nog, op een arme bodem bloeien ze vaak beter!
Water geven hoeft alleen bij langdurige droogte. De plant kan redelijk goed tegen droogte, maar zal bij regelmatig water geven langer blijven bloeien. Verwijder uitgebloeide bloemen om de bloei te verlengen en zaadvorming te vertragen.
Goudsbloemen zijn niet alleen mooi, maar werken ook als natuurlijke bestrijders van schadelijke insecten. Ze trekken nuttige insecten aan, zoals bijen en zweefvliegen, en weren schadelijke nematoden uit de grond. Een perfecte metgezel in de moestuin dus!
Combinaties in de tuin
Goudsbloemen doen het goed tussen groenten en kruiden. Ze kunnen helpen bij het afweren van plaagdieren, vooral rond tomaten, bonen en koolgewassen. Combineer ze bijvoorbeeld met:
-
Tomaten: De geur van goudsbloemen helpt witte vlieg en bladluizen op afstand te houden.
-
Wortels: Goudsbloemen beschermen tegen wortelvlieg.
-
Basilicum en munt: Deze kruiden versterken de geur en smaak van je moestuin terwijl ze samen een kleurrijk geheel vormen.
Gebruik van goudsbloemen
In de keuken
Goudsbloemen zijn niet alleen mooi, maar ook eetbaar! De bloemblaadjes hebben een licht peperige, citrusachtige smaak en kunnen in salades worden gebruikt. Gedroogde blaadjes dienen soms als vervanging voor saffraan, omdat ze gerechten een mooie gele kleur geven. Probeer eens:
-
Verse bloemblaadjes over een zomerse salade
-
Gedroogde blaadjes in rijst of soep voor een subtiele smaak en kleur
-
In boter of kaas verwerkt voor een extra decoratief effect
Medicinale toepassingen
Goudsbloemen worden al eeuwenlang gebruikt in natuurlijke geneeswijzen. Ze hebben ontstekingsremmende en wondhelende eigenschappen. Een zelfgemaakte zalf van goudsbloem helpt bij kleine wondjes, droge huid en eczeem. Je kunt ook een thee maken van gedroogde bloemblaadjes, die kalmerend werkt op de maag en spijsvertering.
In cosmetica
Door de huidverzorgende werking kom je goudsbloem vaak tegen in crèmes en oliën. Je kunt zelf een eenvoudig maceraat maken door goudsbloemblaadjes in olijfolie te laten trekken. Dit geeft een milde olie die perfect is voor droge of gevoelige huid.
Tot slot
De goudsbloem is een ware alleskunner in de tuin. Ze bloeit uitbundig, is makkelijk te kweken en biedt zowel visuele als praktische voordelen. Of je haar nu kweekt voor haar geneeskrachtige eigenschappen, haar rol in de moestuin of gewoon omdat ze zo gezellig staat – deze bloem zal je niet teleurstellen. Dus, waar wacht je nog op? Zaai wat goudsbloemen en geniet van hun zonnige uitstraling!
Reactie plaatsen
Reacties